Przejdź do:
Zobacz, co robi Polityka Insight Masz pytanie? Z przyjemnością na nie odpowiemy.
m.wawrzynski@politykainsight.pl | +48 22 456 87 77

Ryzyka i Trendy

Negocjacje brexitowe w martwym punkcie

Ryzyka i Trendy 2019 Relacja 2019-02-22
Aby uniknąć twardego brexitu, konieczna jest stabilna większość w Izbie Gmin. Biznes po obu stronach kanału La Manche intensywnie przygotowuje się na najgorszy scenariusz.

Relacja

Szeroki kompromis w Izbie Gmin jest mało prawdopodobny. Zdaniem uczestników okrągłego stołu* przyczyną historycznej porażki umowy ws. brexitu w Izbie Gmin były wątpliwości posłów dotyczące tzw. backstopu, czyli mechanizmu awaryjnego zapobiegającego powstaniu twardej granicy z Irlandią. Przywódcy unijni, w tym przewodniczący RadEur Donald Tusk, wyrazili poparcie dla planu utrzymania unii celnej, który mogłaby poprzeć większość złożona z posłów Partii Pracy i części posłów Partii Konserwatywnej. Jednak posłowie odrzucili już taką możliwość w innych głosowaniach, a premier Theresa May wolałaby zbudować większość w ramach własnej partii. Większość potrzebna będzie bowiem nie tylko do zatwierdzenia samej umowy ws. brexitu, lecz także do przyjęcia wielu innych związanych z nią ustaw. Obecnie w parlamencie nie ma większości gotowej przesunąć termin brexitu (przypadający 29 marca), jednak tego scenariusza wciąż nie można wykluczyć.

Brytyjski parlament chce zmienić backstop. Różnice zdań w kwestii backstopu zaburzają kolejność negocjacji brexitowych. Backstop odnosi się bowiem do przyszłych relacji, a reguluje go część porozumienia dotycząca samego wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii. Według brytyjskiego rządu istnieją trzy możliwe sposoby przełamania impasu. Dwa z nich obejmują wprowadzenie czasowego ograniczenia backstopu lub mechanizmu pozwalającego na jego jednostronne wypowiedzenie, ale obie te opcje zostały wielokrotnie odrzucone przez Brukselę. Trzecią możliwością jest zastąpienie backstopu alternatywnymi rozwiązaniami przy użyciu nowoczesnych technologii zamiast budowania tradycyjnej infrastruktury granicznej. Takie technologie jednak obecnie nie istnieją i prawdopodobnie nie zostaną w najbliższym czasie opracowane. W każdym razie nie można wykluczyć wprowadzenia oddzielnych regulacji prawnych dla wyspy Irlandii. W Irlandii Północnej już obowiązują oddzielne regulacje dotyczące m.in. służb weterynaryjnych.

Sektor finansowy przygotowuje się na twardy brexit. Ponieważ skala współzależności między rynkami finansowymi UE i Wielkiej Brytanii jest olbrzymia (60-80 proc. transakcji finansowych na kontynencie odbywa się za pośrednictwem Londynu i zgodnie z brytyjskim porządkiem prawnym), w sektorze finansowym trwają zaawansowane przygotowania obejmujące wszelkie możliwe scenariusze. Dzięki inicjatywie banków centralnych i kluczowych instytucji sektora opracowano plany awaryjne, które pozwolą poruszać się między porządkami prawnymi w momencie, gdy Wielka Brytania opuści UE bez umowy. Takie inicjatywy mają na celu zapewnienie ciągłości realizacji umów i stworzenie bezpiecznej strefy dla sektora finansowego mimo braku porozumienia ws. brexitu. Przede wszystkim jednak brexit przyniesie ograniczenie swobody podróżowania – Wielka Brytania stanie się krajem trzecim, nieobjętym unijnym systemem paszportowym.

Sektor transportowy i motoryzacyjny poniesie szkody. Uczestnicy dyskusji wyrazili zaniepokojenie wpływem scenariusza twardego brexitu na polskie firmy. Każdego dnia brytyjską granicę przekracza około 1200 polskich ciężarówek, więc nawet pięciominutowe opóźnienie spowodowane kontrolą graniczną doprowadzi do wyższych kosztów. Przemysł motoryzacyjny również poniesie straty na skutek wzmożonych kontroli granicznych – zakłócą one łańcuch dostaw, co wpłynie na producentów na całym kontynencie, w tym w Polsce. Mimo intensywnych przygotowań po obu stronach nadal nie ma pewności co do tego, jak będą funkcjonować kontrole graniczne. W rezultacie przewoźnicy będą mieli mało czasu na zapoznanie się z nowymi procedurami i dostosowanie się do nich. Opracowane przez KomEur plany awaryjne mają na celu maksymalizację przepływu, przy jednoczesnym zapewnieniu symetrii praw dla wszystkich zaangażowanych stron.

Brexit zmieni globalny porządek. Uczestnicy spotkania przypomnieli, że przyszłe stosunki między Wielką Brytanią a UE powinny zostać ukształtowane w kontekście zmian wśród globalnych potęg i walki Europy o pozycję na świecie. W związku z tym najbardziej prawdopodobnym scenariuszem pozostaje bliski związek Unii i Wielkiej Brytanii. Dramatyczne konsekwencje twardego brexitu na lata zrujnowałyby relacje między Wielką Brytanią a Unią – po obu stronach już zauważalnie rośnie nieufność i wzajemna niechęć. Szerokie, geopolityczne podejście powinno mieć wpływ na trwające dyskusje dotyczące przyszłości systemów regulujących wymianę danych (w tym z zakresu bezpieczeństwa), a także na dostęp do wspólnych zasobów UE (takich jak system nawigacji satelitarnej Gallileo).

* Debata „Brexit – co czeka obywateli i przedsiębiorstwa" została zorganizowana przez Politykę Insight przy współpracy z ambasadą Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w ramach konferencji Ryzyka i Trendy 2019. Moderatorem był Wawrzyniec Smoczyński, założyciel Polityki Insight. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele sektora finansowego i przemysłu motoryzacyjnego, wysokiej rangi brytyjscy urzędnicy, a także przedstawiciele polskiego rządu i eksperci.

Napisz do autora
Agnieszka Smoleńska
Napisz do autora
Paweł Wiejski
b. analityk ds. europejskich
Paweł Wiejski
PI Alert
21:00
21.04.2024

Zakończyła się druga tura wyborów samorządowych

Odbyła się w 748 gminach, w tym 60 miastach prezydenckich, na obszarze zamieszkałym przez blisko 14 milionów osób. Według badań exit poll pracowni Ipsos prezydentem Wrocławia pozostanie Jacek Sutryk, którego poparło 67,8 proc. wyborców. Niezależny, ale popierany m.in. przez Lewicę polityk, pokonał w drugiej turze posłankę Trzeciej Drogi Izabelę Bodnar, która uzyskała 32,2 proc. Swoje stanowisko obronił także prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek, który otrzymał 56,1 proc. głosów. W drugiej turze pokonał Waldemara Szumnego z PiS (43,9 proc.). Według badań exit poll wybory na prezydenta Krakowa wygrał poseł KO Aleksander Miszalski. Poparło go 51,1 proc. wyborców. Pokonał niezależnego Łukasza Gibałę, który otrzymał 48,9 proc. głosów. Różnica jest jednak niewielka i ostateczne wyniki mogą pokazać innego zwycięzcę.

PI Alert
09:30
15.03.2024

Rozpoczęła się konferencja Warsaw European Conversation

Właśnie zaczęła się konferencja Warsaw European Conversation organizowana przez Politykę Insight oraz European Council on Foreign Relations. Zapraszamy do oglądania transmisji na żywo.

Publikacje
Publikacje
Publikacje