close
menu
search
close
Zmień serwis expand_more
Briefing Polityka Gospodarka Bezpieczeństwo Europa Finanse Prawo Energia i klimat Społeczeństwo
chevron_left
Wszystkie raporty
Autor: Jan Jęcz
Redakcja: Weronika Rędziniak
Projekt graficzny: Karolina Tomaszewska, Joanna Pamuła
Rok publikacji: 2025
Zamawiający: Orange Polska

Techsuwerenność Europy. Od idei do praktyki

O raporcie:

Publikacja porządkująca wiedzę na temat techsuwerenności, wyjaśniająca znaczenie tego pojęcia i pokazująca, jak różne środowiska, od administracji po biznes, rozumieją niezależność technologiczną. Raport składa się z dwóch części. W pierwszej - „Idea” - opisano genezę i kontekst, w jakim rozwija się koncepcja suwerenności technologicznej. Przeanalizowano również, jak wydarzenia polityczne - od napięć w relacjach transatlantyckich po pandemię - wpłynęły na dążenie Europy do uniezależnienia się w obszarze nowych technologii. W drugiej - „Praktyka” - przedstawiono mapę działań, dzięki którym Europa i Polska mogą wzmacniać swoją niezależność technologiczną. Publikację wieńczą rekomendacje wskazujące, jak w decyzjach strategicznych, regulacyjnych i gospodarczych uwzględnić potrzebę technologicznej suwerenności.

Kluczowe wnioski:

  • Wspólny rdzeń różnych definicji technologicznej suwerenności stanowią dwa elementy: posiadanie możliwości rozwoju technologii oraz swoboda współpracowania w tym zakresie z zewnętrznymi partnerami. Technologiczna suwerenność zawiera w sobie pokrewne rodzaje suwerenności: danych i cyfrową. Jest ściśle powiązana z suwerennością energetyczną, lekową czy żywnościową. Stanowi element europejskiej otwartej autonomii strategicznej, nowej polityki przemysłowej oraz polityki deriskingu.

  • W ciągu ostatniej dekady oczekiwania wobec techsuwerenności i stawiane jej cele narastały. Początkowo dotyczyły ochrony prywatności, później także zdolności do regulowania cyfrowych korporacji. Od pandemii techsuwerenność zaczęła być mocniej wiązana z bezpieczeństwem gospodarki, a w kolejnych latach także z jej konkurencyjnością. Dziś rozumiana jest również jako warunek bezpieczeństwa militarnego Europy, a od niedawna – jako fundament jej polityki przemysłowej.

  • Popularnym sposobem operacjonalizacji techsuwerenności jest koncepcja europejskiego stosu technologicznego – EuroStacka. Wiele przedsiębiorstw pochodzących z różnych regionów Polski mogłoby już dziś zaangażować się w realizację tej inicjatywy.

  • Wśród możliwych źródeł finansowania europejskiego stosu technologicznego najczęściej wskazywane są trzy niewykluczające się wzajemnie opcje: zamówienia publiczne priorytetyzujące europejskie spółki; mobilizacja środków z unijnego rynku kapitałowego; fundusze w ramach unijnego budżetu na lata 2028-2034.

  • Oprócz uczenia się od siebie nawzajem, kraje członkowskie Unii Europejskiej powinny też zwrócić uwagę na lekcje płynące z techsuwerennościowych dążeń państw w innych regionach świata, w szczególności Stanów Zjednoczonych, Chin, Indii, Brazylii, Tajwanu.