Relacja
Europa patrzy na Polskę i jesienne wybory. Uczestnikami panelu „Co polskie wybory oznaczają dla Europy”, który moderował dyrektor zarządzający Polityki Insight Andrzej Bobiński, byli: redaktor ds. zagranicznych „Die Zeit” Jörg Lau, szefowa biura Centre for European Reform w Brukseli Camino Mortera-Martinez i kierujący działem politycznym „Kultury Liberalnej” Tomasz Sawczuk. Ich zdaniem Polska odgrywa kluczową rolę m.in. ze względu na wsparcie dla Ukrainy, ale działania takie jak powołanie komisji ds. badania rosyjskich wpływów uniemożliwiają Warszawie zwiększenie wpływów w Unii. Ramą dyskusji podczas panelu stały się trzy zarysowane przez Sawczuka scenariusze dotyczące jesiennych wyborów: utrzymania władzy przez PiS, braku większości oraz zwycięstwa opozycji.
Zmiana władzy w Polsce byłaby w UE przyjęta z ulgą. Działania PiS są w Europie często nierozumiane i uznawane za niekonstruktywne. Mortera-Martinez stwierdziła, że polski rząd walczy „nie tylko z Niemcami, ale też z Francją i innymi stolicami”. Problemem jest też bliskość PiS i węgierskiego premiera Viktora Orbána, który ma w Unii status pariasa. Lau zaznaczył, że Polska jest najważniejszym strategicznym partnerem Niemiec w Europie, ale współpraca z rządem grającym antyniemiecką retoryką jest trudna. Przyznał, że przejęcie władzy w Polsce przez siły proeuropejskie nie rozwiązałoby wszystkich problemów (sporna pozostałaby np. kwestia transformacji energetycznej), ale byłoby dużą ulgą dla Unii i stolic. Sawczuk stwierdził, że nie widzi na opozycji spójnej wizji Europy, jednak przejęcie przez nią władzy oznaczałoby szybkie przywrócenie kooperacji w ramach Unii.
Po wyborach możliwy jest chaos. Sawczuk ocenił na 40 proc. prawdopodobieństwo, że po wyborach większości nie będą miały ani PiS, ani opozycja (KO, Trzecia Droga, Lewica) albo że wynik wyborczy będzie kontestowany przez jedną ze stron. Jeśli wyniki wyborów zostaną zaakceptowane, decydująca rola w tworzeniu rządu może przypaść Konfederacji, która jednak może zdecydować się nie wchodzić w koalicję z PiS i dążyć do przyspieszonych wyborów lub poprzeć rząd mniejszościowy, by forsować swoje ustawy. Ostatnie dwa scenariusze oznaczają rząd realizujący ostrzejszą linię antyunijną niż obecna. Lau i Mortera-Martinez zgodzili się, że byłoby to problemem dla Berlina i pozostałych europejskich stolic.
Są obawy o pogłębienie eurosceptycyzmu, ale nie o polexit. Uczestnicy debaty obawiają się jeszcze bardziej niechętnych Unii rządów w Polsce, ale żaden z nich nie zarysował scenariusza polexitu jako realistycznego. Ich zdaniem Polacy są na to zbyt euroentuzjastyczni, a sytuacja międzynarodowa i negatywne doświadczenie brexitu nie sprzyjają opuszczaniu Unii. Warszawa będzie musiała angażować się w przyszłe dyskusje na temat reformy Unii. Bobiński zarysował scenariusz, w którym nawet ewentualny przyszły proeuropejski rząd straszyłby powrotem eurosceptycznej władzy do uzyskiwania koncesji w ramach Unii. Zgodził się z tym Sawczuk, zaznaczając jednak - podobnie jak Mortera-Martinez - że Unia jest przystosowana do niestabilności i nauczyła się działać w sytuacji, w której różne kraje wyłamują się ze wspólnego frontu.
Věra Jourová jest zaniepokojona „lex Tusk”. W ostatnim wydarzeniu podczas Warsaw European Conversation „Jak Unia zamierza bronić demokracji” wiceszefowa KomEur rozmawiała z Joanną Bekker, zastępczynią dyrektora zarządzającego Polityki Insight. Jourová krótko odniosła się do podpisanej 29 maja przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawy o komisji ds. badania rosyjskich wpływów. Poinformowała, że trwają prace nad analizą ustawy i jej implikacji dla demokracji i wyborów w Polsce. Powiedziała, że po wstępnej analizie ustawa budzi obawy, ale na razie nie przesądza, czy KomEur podejmie w związku z nią działania. 
* Konferencję Warsaw European Conversation zorganizowały Polityka Insight oraz European Council on Foreign Relations. Partnerami wydarzenia były: Orange, Deloitte, European Climate Foundation, McDonald's, Nexity, Polski Związek Firm Deweloperskich, Veolia, Visa oraz Żabka Group.
