Przejdź do:
Zobacz, co robi Polityka Insight Masz pytanie? Z przyjemnością na nie odpowiemy.
m.wawrzynski@politykainsight.pl | +48 22 456 87 77

Ryzyka i Trendy

Stagflacja jest dużym wyzwaniem dla światowej gospodarki

Relacja 2022-10-25
Inflacja i niski wzrost gospodarczy są problemem dla firm i rządów. Pomóc może przyśpieszenie zielonej transformacji, ale trudniej jest ją sfinansować.

Relacja

Stagflacja zwiększy zasięg globalnego ubóstwa. Podczas panelu „Jak przeżyć stagflację” w czasie Ryzyk i Trendów Gallina Vincelette, dyrektorka ds. Unii Europejskiej w Banku Światowym, podkreślała społeczne konsekwencje spowalniającego wzrostu gospodarczego i rosnących kosztów życia. Według przywołanych przez nią prognoz na koniec roku liczba osób żyjących w skrajnym ubóstwie w skali świata może wzrosnąć do 685 mln. Większy optymizm wykazywał Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju, który uważa, że zarówno Polska, jak i światowa gospodarka unikną długotrwałej stagflacji. Stanie się tak dzięki elastyczności i możliwości dostosowywania się gospodarki - w Polsce będzie temu sprzyjać polityka fiskalna. Borys opowiedział się za ostrożnym podejściem do walki z inflacją, bo jej szybkie zbijanie mogłoby doprowadzić do istotnego wzrostu bezrobocia.

Obecny kryzys będzie inny niż ten sprzed ponad 40 lat. Borys zwracał uwagę, że budowanie analogii do czasów szoków naftowych i stagflacji lat 70. i 80. XX wieku nie jest prawidłowe. Od tej pory istotnie zmieniła się bowiem struktura gospodarki światowej, a także jej otoczenie instytucjonalne, np. w zakresie niezależnej bankowości centralnej. Jan Piotrowski, redaktor gospodarczy „The Economist”, podkreślał jednak inne ryzyka, które towarzyszą zwłaszcza gospodarkom rozwiniętym w obecnych czasach - większe zadłużenie publiczne oraz niekorzystną strukturę demograficzną, która generuje wyższe wydatki publiczne np. na ochronę zdrowia. Julia Patorska, partner associate i ekspertka ekonomiczna w Deloitte, mówiła, że starzejące się społeczeństwo ogranicza podaż siły roboczej, co sprawia, że zagrożenie wzrostem bezrobocia jest obecnie znacznie niższe niż w poprzednim wieku.

Menedżerowie nie są przygotowani na kryzys. Piotrowski przywoływał badanie przeprowadzone przez „The Economist”, z którego wynika, że prezesi największych firm (z indeksu S&P500) nie pamiętają poprzedniej stagflacji, co może wpłynąć na ich gorsze przygotowanie do obecnego kryzysu. Patorska dopowiedziała, że w Polsce, ze względu na czynniki historyczne, ta świadomość ryzyk jest jeszcze mniejsza. Zwróciła też uwagę na to, że w Polsce dużą część gospodarki stanowią małe i średnie firmy, które są mniej odporne na kryzysy i mniej elastycznie dostosowują się do nowych wyzwań.

Wyzwaniem dla firm jest transformacja klimatyczna. Według Patorskiej rosnące ceny energii zmotywowały część firm do przyśpieszenia zielonej transformacji, np. inwestycji we własne źródła odnawialnej energii. Zdaniem Vincelette w dłuższym okresie taka transformacja energetyczna może prowadzić do obniżania inflacji. Jednocześnie jej zdaniem państwowe polityki wsparcia, które mrożą ceny energii i zawieszają niektóre mechanizmy transformacji klimatycznej (np. wygaszanie energetyki węglowej), przynoszą korzyści tylko w krótkim okresie. Jednak według Borysa w obecnych warunkach ograniczenie wzrostu cen energii przez państwo jest dobrym rozwiązaniem, bo pomaga zakotwiczyć oczekiwania inflacyjne i przeciwdziała utrwalaniu się wysokiej inflacji.

W stymulowaniu wzrostu mogą pomóc reformy i inwestycje. Vincelette w walce z obecnym kryzysem zaleciła zdecydowaną walkę z inflacją i punktowe, przejściowe, ale adekwatne do potrzeb wspieranie najbardziej potrzebujących grup społecznych. Jej zdaniem dobre adresowanie pomocy jest tym bardzie istotne, że po pandemii kraje nie mają przestrzeni fiskalnej do znacznego zwiększania wydatków. Według niej tempo wzrostu gospodarczego może wzrosnąć dzięki reformom strukturalnym. Z badań Banku Światowego wynika, że Polska mogłaby przyspieszyć dynamikę potencjalnego PKB, gdyby zwiększyła aktywność zawodową (szczególnie wśród osób starszych), zainwestowała w cyfryzację oraz w zieloną transformację.

Walkę z kryzysem utrudnią wyższe koszty zadłużania się. Borys i Piotrowski odwołali się do niedawnych problemów z kosztami obsługi długu, których doświadczała Wielka Brytania, i wskazali, że wyższe rentowności długu to nowy standard, do którego politycy (ale też firmy) będą musieli się przyzwyczaić. Patorska zwróciła uwagę na możliwą przestrzeń do konsolidacji finansów publicznych w Polsce m.in. przez ograniczenie transferów i mechanizmów pomocowych, kierowanych do szerokich grup konsumentów (13. i 14. emerytury, tarcze antyinflacyjne i dopłaty do energii). Zaapelowała też o odblokowanie pieniędzy z KPO. Borys bronił rządowej polityki fiskalnej. Podkreślił, że o jej słuszności świadczą przesłanki społeczne (niskie emerytury w Polsce) i gospodarcze (ochrona przedsiębiorstw), choć jego zdaniem wsparcie państwa powinno być ograniczone w czasie.

Partnerami konferencji Ryzyka i Trendy 2022 są: Amazon, Deloitte, Grupa Żywiec, IKEA, Janssen, KGHM, Żabka Group, European Council on Foreign Relations, Clean Air Fund.

Napisz do autora
Hanna Cichy
szefowa działu gospodarczego
Hanna Cichy
PI Alert
09:30
15.03.2024

Rozpoczęła się konferencja Warsaw European Conversation

Właśnie zaczęła się konferencja Warsaw European Conversation organizowana przez Politykę Insight oraz European Council on Foreign Relations. Zapraszamy do oglądania transmisji na żywo.

PI Alert
15:28
11.01.2024

Andrzej Duda ułaskawił Kamińskiego i Wąsika.

Jak powiedział prezydent wpływ na tę decyzję miało podjęcie przez obu skazanych strajku głodowego oraz prośba ich małżonek o uwolnienie obu polityków PiS. Wniosek Dudy trafi teraz do ProkGen Adama Bodnara w celu zaopiniowania. Prezydent oczekuje, że Bodnar wstrzyma decyzję o wykonaniu kary jeszcze przed rozpoznaniem wniosku i że niezwłocznie uwolni Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika.

Publikacje
Publikacje
Publikacje